THEMA HOUT
HOUT HEEFT DE TOEKOMST
Nu we op weg zijn naar een circulaire economie en duurzaam bouwen de norm is geworden, komt hout steeds prominenter in beeld. Niet gek natuurlijk, want hout uit duurzaam beheerde bossen is het ultieme hernieuwbare én herbruikbare bouwmateriaal.
out is vanzelfsprekend nooit weggeweest uit de bouwwereld, maar zit nu wel heel duidelijk in de lift. Mensen houden van hout, en duurzaamheid is niet de enige reden om bij nieuwbouw en renovatie te denken aan hout als de hoofdmoot van nieuwe constructies. Houtskeletbouw is in veel landen al eeuwen de norm. Je wooncomfort en binnenklimaat zijn er zeker bij gebaat, en de herontdekking van hout maakt ook veel nieuwe creativiteit los. Nog niet zo lang geleden kon je nauwelijks een architect vinden die in hout wilde bouwen, maar dat is nu helemaal anders. Hout is terug en wordt een grote toekomst voorspeld.
ONGEKENDE MOGELIJKHEDEN
Bouwen in hout is geen terugkeer naar het verleden. Nieuwe kennis en technieken zorgen voor ongekende mogelijkheden. Voorlopig hebben Sevilla en Wenen nog de grootste houten constructies ter wereld, maar overal zijn er concrete plannen om kantoor- en woontorens (bijna) helemaal van hout te bouwen. In Tokio moet in 2040 zelfs een 350 meter hoge houten wolkenkrabber staan, hoger dan de Eiffeltoren. Chicago gaat voor 244 meter en ook Amsterdam krijgt met HAUT een houten woontoren. In het 73 meter hoge gebouw aan de Amstel wordt straks drie miljoen kilo CO2 opgeslagen.
Om hout als dragende structuur voor hoogbouw in te kunnen zetten, wordt onderzoek gedaan naar de exacte samenstelling en draagkracht van verschillende houtsoorten. In Cambridge ontrafelen wetenschappers de moleculaire structuur van hout. Op microscopisch niveau ligt de focus op de celwanden. Combinaties van cellulose en lignine zorgen ervoor dat zelfs de grootste bomen niet bezwijken onder hun eigen gewicht. Samenpersen bij hoge temperaturen kan hout tien tot wel twintig keer sterker maken, zodat staal en beton echt worden ingehaald en de mogelijkheden met hout nog verder groeien.
WONEN IN HOUT
De nieuwe inzichten brengen veel in beweging, en overal wordt gewerkt aan nieuwe toepassingen. Hoort hout ook thuis in jouw huis? Houtconstructies zijn een aanwinst voor elke woning en zorgen voor veel sfeer. Hout heeft bouwkundige voordelen, zoals meer ontwerpvrijheid en prefab-mogelijkheden, en een sneller bouwproces. Bij nieuwbouw loop je voorop in duurzaam bouwen. Hout isoleert van nature namelijk al goed en draagt bij aan een gezond binnenklimaat. In de zomer blijft het aangenaam koel, in de winter behaaglijk warm. Hout zorgt ook voor een prettige akoestiek, voelt vertrouwd en comfortabel, en ruikt zelfs lekker. Wonen in hout is heerlijk.
HOUT ALS GRONDSTOF
Nederlanders vragen zich vaak af waar al dat hout vandaan moet komen, want Nederland is dichtbevolkt en maar 8 procent is bebost. In Zweden, dat voor 70 procent uit bos bestaat, zijn ze veel verder in de verkenning van de mogelijkheden. Hout wordt hier gezien als de grondstof die aardolie kan vervangen en waarmee we de transitie naar een bio-economie kunnen voltooien. Dankzij duurzaam bosbeheer is dat geen wensdenken. We horen vaak over ontbossing, maar in Zweden is vandaag twee keer zo veel hout als in 1930. In heel Europa is het totale areaal productiebos sinds 1990 met bijna dertig procent gegroeid. Elk jaar komt er 400 miljoen kubieke meter hout bij.
Scandinavië heeft een hoogontwikkelde houtindustrie en beheercultuur. Typisch is het familiebosbeheer, dat op zichzelf al continuïteit biedt. Met de aandacht voor bossen en gebouwen als koolstofopslag gaat het om grootschalige verandering, om duurzaam zijn en blijven, want de vraag naar hout zal alleen maar toenemen. Duurzaam bosbeheer betekent natuurlijk ook bescherming van ecosystemen en biodiversiteit. Het Zweedse Södra is een bosbouwcoöperatie met meer dan 50.000 leden. Samen zijn zij eigenaar van meer dan de helft van alle particuliere bossen in Zuid-Zweden, én van de Södra-groep van bedrijven die onder meer houtpulp, biobrandstof en timmerhout produceren.
TIMMERHOUT EN INNOVATIE
In Noord-Europa groeien bomen langzamer dan in warmere streken. Dat levert ook een hogere kwaliteit hout op. Scandinavisch vuren en grenen heeft een dichtere structuur, met als gevolg veel minder werking en vochtopname. Net als Södra levert Vida de traditionele gezaagde en geschaafde houtproducten, inclusief velling- en rabatdelen, maar ook platen voor wanden en dakbeschot. Bij Raab Karcher vind je verder onder meer hoogwaardige gevingerlaste producten. Vingerlassen maakt van korte planken en balken kaarsrechte en maatvaste grotere lengtes, zonder gebreken en werking of spanning in het hout.
Met hout bouw je ecologisch verantwoord, lichtgewicht, kostenefficiënt en energiezuinig. Dat kan mede dankzij hoogwaardige gelamineerde en verlijmde producten, onder meer van het Finse Metsä, die je ook bij Raab Karcher kunt vinden. Traditioneel balkhout heeft maar een beperkte draagkracht. De Kerto LVL-producten van Metsä kunnen bogen op een bijzonder hoge stijfheid en buigsterkte. Ze worden op talloze manieren toegepast, van vloer- en dakbalk tot scharnierspant, als vloer- en dakbeschot, als hoofddrager, kolom, gording of latei. Dit materiaal heeft een uitstekende maatvastheid en het relatief lage gewicht vereenvoudigt constructies.
