HET VOORTOUW IN CIRCULAIRE BOUW
e circulaire economie, dat is toch een soort recycling plus? Die gedachte is nog wijdverbreid, maar circulair is veel meer.
Natuurlijke kringlopen zijn het voorbeeld voor een écht duurzaam gebruik van grondstoffen en hulpbronnen. Nu nog een vergezicht? Het is juist de hoogste tijd.
Als het in de ontwerpfase al draait om grondstoffen die we zo lang mogelijk in gebruik willen houden, verandert dat onze kijk op productontwikkeling, reparatie en hergebruik. Deze transitie betekent een enorme verandering en wordt niet overal meteen verwelkomd, maar is wel nodig voor echte verduurzaming. Want ook al doet Nederland het niet slecht met de recycling van 53 procent van al ons afval, is dat nog lang niet genoeg. Op dit moment krijgt wereldwijd nog maar 9 procent van alle materialen een nuttige herbestemming.
Als we inzien dat het onhoudbaar is om 91 procent van alle materialen te blijven weggooien, verbranden of storten, is ook duidelijk dat het anders moet.
In feite is de huidige wereldeconomie nog steeds gebaseerd op het idee dat grondstoffen oneindig voor- handen zijn, terwijl we al heel lang te veel gebruiken. Earth Overshoot Day is de term voor de jaarlijkse dag waarop de mensheid heeft verbruikt wat de aarde in een heel jaar kan verwerken en aanvullen. Die dag komt steeds vroeger: wereldwijd nu eind juli, en voor Nederland zelfs al begin mei.
MEER DAN BESPAREN EN RECYCLEN
Een circulaire economie gaat veel verder dan nog meer besparen en recyclen. In plaats daarvan worden we geconfronteerd met de noodzaak om onze gewoonten radicaal te veranderen. Onze huidige kijk op materialen leidt er nog toe dat veel producten na eenmalig gebruik bij het afval belanden. In de bouw is dat natuurlijk anders, maar ook de bouwsector heeft nog een lange weg te gaan voordat het lineaire model tot het verleden behoort.
Als consumenten zullen we allemaal afscheid moeten nemen van de wegwerp-economie.
Raab Karcher wil een voortrekkersrol vervullen in de transitie van de bouwsector naar de circulaire economie. Het gaat erom dat we kringlopen gaan sluiten en hergebruik van materialen gemakkelijk en vanzelfsprekend maken. Daarom zetten we bijvoorbeeld met Leanworks onze logistieke kennis en kracht in om de levering en afvoer van bouw- en rest- materialen te combineren. Zo lukt het ons om het totale aantal transportbewegingen met wel 80 procent te verminderen.
BELANGRIJKE STAPPEN ZETTEN
Met de introductie van onze eigen milieustraatjes van big bags moedigen we onze klanten aan om alle materialen te scheiden voor hergebruik. Natuurlijk levert Raab Karcher al jaren alleen nog timmerhout uit duurzaam beheerde bossen, maar we willen nog verder gaan door ook voor gebruikt hout een goed werkend systeem voor hergebruik te ontwikkelen. De eerste stappen zijn gezet, en het eerste ‘sloophout’ heeft via Raab Karcher-vestigingen al nieuwe bestemmingen gevonden.
In een circulaire economie bestaat afval niet, en moet het simpel zijn om materialen te redden en bewaren. Zolang opslag voor toekomstig hergebruik duurder is dan verbranden, komen we niet verder. In deze transitie is verandering en beweging nodig op vele vlakken en door vele partijen. De overheid heeft belangrijke stappen te zetten als opdrachtgever en wetgever. En pas als consumenten nadrukkelijk kiezen voor duurzame materialen, kunnen bedrijven zich met hun materiaalgebruik onderscheiden in de markt.
ONTWIKKELINGEN IN DE BOUW
Weber Beamix
3D-PRINTEN MET BETON
Wat nog niet zo lang geleden op science fiction leek, is vandaag al realiteit. Met Project Milestone heeft Eindhoven de wereldprimeur van volwaardige woningen die zijn gebouwd met 3D-geprint beton.
e eerste 3D-geprinte woning staat in de Eindhovense wijk Bosrijk, in het stadsdeel Meerhoven. Het is een ontwikkeling die naar verwachting grote veranderingen in de bouw met zich gaat meebrengen. De woning is duurzaam en energiezuinig, comfortabel, licht en stil. Het is de eerste van vijf woonhuizen uit geprint beton in Bosrijk.
De opgedane kennis en praktische ervaring worden telkens meegenomen naar de volgende woning, waarbij de printtechniek en de woningontwerpen steeds complexer worden. De gelijkvloerse eerste woning is nog off-site geprint, maar de twee verdiepingen tellende vijfde woning komt geheel on-site tot stand.
De ongekende vormvrijheid van de 3D-printtechniek wordt hier volop benut. De vijf woningen zien er straks uit als zwerfkeien die in de laatste ijstijd zijn achtergebleven. De mogelijkheid om ronde en andere ongebruikelijke bouwvormen te maken, rekent voorgoed af met de traditionele beperkingen van beton in de bouw.
Het proces van bewapening, bekisting, storting en verdichting leverde immers nogal rigide vormen op. De nieuwe vrijheid betekent dus veel meer mogelijkheden voor maatwerk. Ook gaat deze techniek veel tijd, geld, grondstoffen en CO2-uitstoot besparen, omdat het de mogelijkheid biedt om hoeveelheden beton toe te passen die bouwkundig precies voldoende zijn. Weber Beamix levert speciale mortels voor het 3D-printproces. De korrel- grootte van het grind mag niet meer dan 5 millimeter zijn. De buig- en treksterkte van 3D-beton is tot zeven keer hoger dan normaal, want er is geen wapening met vezels of staal. De hydratatiefase, de reactie van cement met water, is al binnen een dag voltooid, in plaats van tot wel vier weken.
ONTWIKKELINGEN IN DE BOUW
Weber Beamix
Ook is er veel minder transport van materiaal nodig en wordt het bouwproces veel korter. De grote voordelen van 3D-printen met beton worden dan ook al verkend in andere bouwprojecten. Zo is BAM bezig met vooralsnog de langste 3D-geprinte brug ter wereld, een fietsbrug in de Nijmeegse wijk Dukenburg. Het is de tweede geprinte brug in Nederland en de verwachtingen zijn hooggespannen. Ook Rijkswaterstaat kijkt goed mee of de techniek zich echt kan bewijzen, want de komende jaren moeten veel bruggen en viaducten worden vervangen.
tefano Boeri werd wereldberoemd met zijn Bosco Verticale in Milaan. Nederland omarmt zijn groene visie. Behalve twee nieuwe Verticale Bossen in Eindhoven en Utrecht wordt ook een ‘Groene Kathedraal’ in Amsterdam gebouwd.
De stedelijke omgeving is de grootste bron van koolstofuitstoot, en de enige goed werkende methode om vandaag al CO2 op te slaan is nog altijd fotosynthese. Het planten van bomen is daarom voorlopig de meest efficiënte en pragmatische manier om klimaatverandering aan te pakken, maar ook om stadslucht gezonder te maken. In de visie van Stefano Boeri Architecten worden de steden dan ook het middelpunt van een nieuwe wereldwijde groene infrastructuur. We staan volgens Boeri op de drempel van het tijdperk van verbinding tussen natuur en stad, met de verstedelijkte gebieden als groene katalysators.
De wijk Isola en het aangrenzende Porta Nuova zijn de nieuwe Milanese hotspots geworden, met het verticale bos als blikvanger en inspirerend voorbeeld. Bijna duizend bomen op twee woonblokken zuiveren de lucht, dempen het stadsgeluid en reguleren de temperatuur in de appartementen. In China staat nu een complete Forest City op stapel, en ook in Nederland is begonnen met de bouw van Boeri-ontwerpen. Op Strijp-S in Eindhoven, het voormalige Philips-terrein, verrijst de eerste Nederlandse bostoren. Opdrachtgever is woningcorporatie Sint Trudo, die heeft becijferd dat de Trudotoren 16 procent meer zal kosten dan een vergelijkbaar gebouw zonder groen.
NEDERLANDSE BOSTORENS EN EEN GROENE KATHEDRAAL
In Utrecht is bij het Centraal Station begonnen met de voorbereidingen op Wonderwoods, ook een gebouw van de Italiaanse architect dat moet zorgen voor betere luchtkwaliteit en biodiversiteit in de stad. Net als in Eindhoven wordt het gebouw op aandringen van de architect geen eliteproject en moet het woonruimte bieden aan mensen uit alle lagen van de bevolking. Na de voltooiing in 2022 heeft het gebouw 10.000 planten, waarvan 360 bomen, die samen 5,4 ton CO2 opnemen. Op zichzelf is dat misschien niet spectaculair, maar wel als je bedenkt wat het effect wordt als we voortaan alle gebouwen op deze manier gaan realiseren.
De Groene Kathedraal is een ontwikkeling in de Sluisbuurt op het Amsterdamse Zeeburgereiland. In deze wijk worden de komende jaren 5.500 duurzame woningen gebouwd. De Groene Kathedraal is het winnende ontwerp voor het nieuwe onderkomen van hogeschool Inholland, dat een bruisend, aantrekkelijk en duurzaam gebouw wil neerzetten dat ons herinnert aan het belang van evenwicht tussen mens en natuur. De lichte en transparante structuur doet denken aan een kas, en het gebouw biedt ruimte aan een grote variatie aan bomen en struiken. De energievoorziening wordt deels verzorgd door 3000 m2 in de gevel verwerkte zonnecellen, en gerecyclede houten lamellen fungeren als zonwering. De Groene Kathedraal laat zien hoe de stad van de toekomst zich kan ontwikkelen.
ONTWIKKELINGEN IN DE BOUW
